Όσον αφορά την εκπαίδευση ενός σκύλου οι απόψεις είναι άπειρες και πολλές φορές αντικρουόμενες μεταξύ τους. Για το ίδιο θέμα μπορεί να ακούσετε πολλές διαφορετικές απόψεις αν ρωτήσετε διάφορους εκπαιδευτές. Είναι κάτι σαν …. τους γιατρούς… που για ένα συγκεκριμένο θέμα μπορεί ο ένας να σας πει ένα πράγμα, ο άλλος άλλο κι έρχεστε εσείς να μαντέψετε και να αποφασίσετε ποιος είναι ο σωστός.
Ας επανέλθουμε λοιπόν στο δικό μας θέμα που είναι η εκπαίδευση. Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από την εκπαίδευση. Οι πιο γνωστοί είναι οι εξής:
1. Μύθος : Αν ένας σκύλος δεν μαθαίνει μια συμπεριφορά ή κάποιες εντολές, τότε είναι πεισματάρης, κυριαρχικός, χαζός ή ακόμη ο συνδυασμός των τριών.
Αλήθεια : Η αλήθεια είναι πως τα σκυλιά είναι σαν τους ανθρώπους. Ορισμένα “τ’ αρπάζουν” εύκολα κι άλλα χρειάζονται περισσότερες ώρες εκπαίδευσης για να μάθουν. Καμιά φορά παίζει ρόλο κι ο τρόπος. Αν ο τρόπος επικοινωνίας με τον σκύλο είναι λάθος τότε πρέπει να αλλάξετε τρόπο για να μπορεί να σας καταλάβει. Επίσης, ένα πολύ σημαντικό λάθος που κάνουν πολλοί είναι να μην μαθαίνουν στον σκύλο το “λάθος” και το “σωστό”. Δηλαδή, σε πολλές εντολές πρέπει να μάθουν ποια είναι η σωστή συμπεριφορά και ποια ή λάθος. Διαφορετικά δεν μπορούν να καταλάβουν τι ακριβώς τους ζητάτε. Πάντα χρειάζεται υπομονή για να μάθει και επιβράβευση όταν μάθει.
Αν βλέπετε πως δυσκολεύεται πολύ να μάθει, τότε προσπαθήστε να “έρθετε στην δική του θέση ως σκύλος”. Μήπως τα λέτε πολύπλοκα για έναν σκύλο; Μήπως το περιβάλλον είναι ενοχλητικό με θορύβους ή του αποσπά την προσοχή κάτι και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί; Μήπως η εντολή που θέλετε να του μάθετε είναι πολύπλοκη – πολύπλευρη- δύσκολη και πρέπει να την σπάσετε σε μικρά βήματα για να εκπαιδευτεί σιγά σιγά; Ο σκύλος σας είναι υγιής; Μπορεί να αντεπεξέλθει στις εντολές; Αν για παράδειγμα, έχει προβλήματα στις αρθρώσεις του τότε θα δυσκολεύεται να υπακούσει στην εντολή “κάτσε” γιατί απλά θα πονάει. Κι εσείς θα πιστεύετε πως είναι ανυπάκουος. Ή αν δεν έρχεται όταν τον καλείτε. Μήπως είναι κουφός και δεν το γνωρίζετε;
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα διαβάστε το άρθρο “Εκπαίδευση κουταβιού σύμφωνα με τους 6 τύπους προσωπικότητας”.
2. Μύθος: Ο σκύλος μου το ξέρει πως έκανε κάτι κακό γιατί φαίνεται ένοχος.
Αλήθεια : Οι ενοχές είναι ανθρώπινο συναίσθημα. Πάρα ταύτα, πολλοί επιστήμονες διαφωνούν και πιστεύουν πως ισχύει και στα σκυλιά. Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα του κολεγίου Barnard της Νέας Υόρκης, λέει πως το “ένοχο βλέμμα” που ισχυρίζονται ιδιοκτήτες ότι βλέπουν στα σκυλιά τους είναι μια απλή μετάφραση σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα. Στην πραγματικότητα ο σκύλος μπορεί να αποκτά αυτό το “ένοχο βλέμμα” όχι γιατί έχει καταλάβει το λάθος του αλλά επειδή γνωρίζει την αλλαγή της στάσης σώματος του ιδιοκτήτη του. Καταλαβαίνει ότι είναι νευριασμένος κι ερμηνεύει αυτήν την στάση ως “κάτι κακό έκανες” και τότε παίρνει το “ένοχο βλέμμα”.
3. Μύθος : Ένα κουτάβι πρέπει να είναι τουλάχιστον 6 μηνών για να εκπαιδευτεί.
Αλήθεια : Αυτή η άποψη είναι της παλιάς σχολής. Τότε που η εκπαίδευση γινόταν με το ηλεκτρικό κολάρο και την τιμωρία. Γιατί το κολάρο ήταν βαρύ και δεν άντεχε ένα κουτάβι να το φορά κατά την διάρκεια μιας πολύωρης εκπαίδευσης. Στις μέρες μας όπου ακολουθείται η θετική εκπαίδευση, δεν υπάρχει λόγος να μην ξεκινήσει κάποιος να εκπαιδεύσει τον σκύλο του όσο πιο νωρίς γίνεται. Ένα κουτάβι ξεκινά να μαθαίνει από την στιγμή που είναι ικανό να παρατηρεί και να αναγνωρίζει το περιβάλλον.
Σε αντίθεση με έναν ενήλικα σκύλο, το κουτάβι δυσκολεύεται να επικεντρωθεί σε κάτι συγκεκριμένο γιατί απλά η περιέργειά του δεν το αφήνει και οτιδήποτε του αποσπά την προσοχή. Χρειάζεται περισσότερη υπομονή κι επιμονή. Όσο πιο σύντομα όμως ξεκινήσετε την εκπαίδευση, τόσο πιο γρήγορα θα μάθει. Το ίδιο ισχύει και για την κοινωνικοποίηση. Όσο πιο σύντομα μάθει τον κόσμο (ανθρώπους, ζώα, τόπους) τόσο το καλύτερο για την σωστή διαμόρφωση του χαρακτήρα του και την ψυχολογική του υγεία.
4. Μύθος : Η θετική εκπαίδευση λειτουργεί στα μικρόσωμα και με εύκολο χαρακτήρα σκυλιά κι όχι στα μεγαλόσωμα και με δύσκολο χαρακτήρα όπως πεισματάρικα.
Αλήθεια : Μετά από πολλές έρευνες γύρω από την συμπεριφορά – ψυχολογία – εκπαίδευση σκύλων, έχει αποδειχτεί πως η αποτρεπτική μέθοδος εκπαίδευσης σε φοβικά ή επιθετικά σκυλιά μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα. Δηλαδή να ενισχύσει μια χειρότερη συμπεριφορά. Ενώ αν η εκπαίδευση επικεντρωθεί στην επιβράβευση και στην μείωση των φόβων και ανησυχιών, τότε αυτού του είδους η εκπαίδευση οδηγεί σε πιο ισορροπημένα σκυλιά και σε μια υγιή και πιο δυνατή σχέση μεταξύ ανθρώπου και σκύλου.
5. Μύθος : Ο σκύλος μου τραβάει στην βόλτα με το λουρί ή πηδάει πάνω μου ή δεν μου αφήνει να του κόψω τα νύχια…κ.α γιατί είναι κυριαρχικός.
Αλήθεια : Η λέξη “κυριαρχία” στα σκυλιά χρησιμοποιείται εσφαλμένα για να ερμηνεύσει οποιαδήποτε ακατάλληλη συμπεριφορά ενός σκύλου. Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν πολλοί, τα σκυλιά δεν έχουν συνεχώς στο μυαλό τους το πώς να κυριαρχήσουν πάνω σας. Αν ο σκύλος σας πηδάει πάνω σας είναι γιατί δεν έχει μάθει να μην το κάνει. Αν τραβάει στην βόλτα δεν φταίει αυτός. Απλά δεν τον έχετε μάθει να περπατάει δίπλα σας. Αν δεν σας αφήνει να του κόψετε τα νύχια, προφανώς φοβάται ή νιώθει άβολα και θέλει πρώτα να συνηθίσει την διαδικασία.
6. Μύθος : Η χρήση φαγητού στην εκπαίδευση είναι δωροδοκία.
Αλήθεια : Όταν μαθαίνεις τον σκύλο κάτι καινούριο, χρειάζεται το κίνητρο για να το κάνει σωστά. Είναι ακριβώς όπως στους ανθρώπους. Αν ένας εργοδότης θέλει να ενισχύσει την δυναμική και σωστή λειτουργία των υπαλλήλων του, θα δώσει προαγωγή, αύξηση ή μπόνους σε όποιον κάνει σωστά την δουλειά του. Ένας δάσκαλος θα υποσχεθεί στην βαθμολογία ενός μαθητή το άριστα (Α΄) εφόσον γράψει σωστά και περάσει τις εξετάσεις. Σωστά; Όλοι χρειάζονται ένα κίνητρο για να λειτουργήσουν σωστά. Γιατί λοιπόν να διαφέρουν οι σκύλοι;
Στην εκπαίδευση η πιο συχνή επιβράβευση είναι το φαγητό γιατί απλά οι σκύλοι λατρεύουν τον φαγητό και θέλουν να παλέψουν για να το αποκτήσουν. Αν κάποιος δεν θέλει να δώσει φαγητό γιατί το θεωρεί …δωροδοκία…ας δώσει ένα παιχνίδι, ένα χάδι, ένα γλυκόλογο. Η διαφορά ανάμεσα στην επιβράβευση και στην δωροδοκία είναι ότι η πρώτη γίνεται για να καταλάβει ένας σκύλος πότε κάνει κάτι σωστά όταν μαθαίνει μια εντολή. Ενώ η δεύτερη όταν δίνεις κάτι στον σκύλο για να κάνει κάτι συγκεκριμένο ενώ το γνωρίζει ήδη.
7. Μύθος : Η υιοθέτηση ενός ηλικιωμένου σκύλου είναι δύσκολη γιατί δεν μαθαίνει εύκολα και δεν δένεται με την νέα του οικογένεια.
Αλήθεια : Τα σκυλιά εκπαιδεύονται σε οποιαδήποτε ηλικία. Απλά, όσο μεγαλύτερο σε ηλικία τόσο περισσότερη υπομονή κι επιμονή θέλει από μέρους σας για να μάθει κάποια πράγματα. Γιατί έχει μάθει σε άλλου είδους συμπεριφορά κι εσείς θέλετε να του την αλλάξετε. Θα γίνει. Θέλει όμως ηρεμία κι υπομονή. Ωστόσο καμιά φορά, η εκπαίδευση ενός μεγάλου σε ηλικία σκύλου είναι ευκολότερη από την εκπαίδευση ενός κουταβιού. Γιατί οι μεγάλοι σκύλοι είναι πιο ήρεμοι κι επικεντρώνονται περισσότερο στην εκπαίδευση από τα κουτάβια που είναι ανήσυχα, υπερκινητικά και η προσοχή τους αποσπάται από σχεδόν τα πάντα!
8. Μύθος : Ο σκύλος μου είναι νευριασμένος που τον αφήνω μόνο του στο σπίτι και τα κάνει μέσα από εκδίκηση.
Αλήθεια : Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί να τα κάνει μέσα ο σκύλος σας : α) να είναι ο λόγος ιατρικής φύσεως και να χρειάζεται να τον δει κτηνίατρος, β) έχει άγχος, ανησυχία και φόβο γιατί έχει το στρες αποχωρισμού, γ) έμεινε παραπάνω ώρα μέσα στο σπίτι και δεν άντεξε απ’ όσο εσείς νομίζατε, δ) δεν έχει εκπαιδευτεί σωστά όσον αφορά την τουαλέτα, ε) δεν έχει πάει βόλτα ή δεν ήταν επαρκής η βόλτα του για να προλάβει να λερώσει έξω, στ) μια απότομη αλλαγή όπως μετακόμιση σε νέο σπίτι μπορεί να τον μπερδέψει.
9. Μύθος : Δεν πρέπει ποτέ να παίζεις με τον σκύλο σου το παιχνίδι tug of war γιατί του δημιουργεί ή ενισχύει την επιθετικότητα.
Αλήθεια : Είναι το αγαπημένο παιχνίδι των σκύλων. Γι’ αυτό και το προτιμούν πολλοί εκπαιδευτές ως μέσω επιβράβευσης. Αν γίνεται σωστά τότε είναι ασφαλές. Για παράδειγμα, πρέπει να μάθει ο σκύλος να σταματά αν τα δόντια του ακουμπήσουν το δέρμα σας και σας δαγκώσουν κατά λάθος. Ή να σταματά όταν του λέτε την εντολή. Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από το αγαπημένο αυτό παιχνίδι των σκύλων διαβάστε το άρθρο.
10. Μύθος : Δεν πρέπει να μάθει στην επιβράβευση με φαγητό γιατί θα πρέπει να του δίνω για πάντα φαγητό.
Αλήθεια : Αν μειώνετε σταδιακά το φαγητό κατά την εκπαίδευση δεν θα χρειαστεί γιατί δεν θα περιμένει ο σκύλος σας φαγητό όποτε κάνει μια εντολή σωστά αφού πλέον την έχει μάθει.
11. Μύθος : Η χρήση φαγητού ως επιβράβευση θα τον κάνει “ζητιάνο” στο τραπέζι.
Αλήθεια : Αν ταΐζετε τον σκύλο σας την ώρα που τρώτε, τότε θα τον κάνετε “ζητιάνο” στο τραπέζι. Ανεξάρτητα αν θα του δώσετε φαγητό από το πιάτο σας ή κρατάτε την σακούλα με την ξηρά τροφή όταν κάθεστε στο τραπέζι. Το ίδιο κάνει. Ο σκύλος σας θα μάθει να ζητάει όταν σας βλέπει να κάθεστε στο τραπέζι. Αν δεν θέλετε να σας ενοχλεί την ώρα του δικού σας γεύματος, μάθετε του την εντολή “στο πιάτο σου” για να φεύγει από δίπλα σας, να περιμένει και να μην δίνει σημασία όταν τρώτε.
Αν βέβαια δεν έχετε κάνει το λάθος να τον ταΐσετε την ώρα που τρώτε κι εσείς, τότε δεν θα έχει τέτοια συμπεριφορά. Το πιο πιθανό είναι να μην σας δίνει σημασία και να κοιμάται σε μια γωνιά. Ενώ αν σας ενοχλεί, δεν φταίει εκείνος. Εσείς του το μάθατε. Του δώσατε το δικαίωμα να σας ενοχλεί. Η επιβράβευση με φαγητό θα γίνεται μόνο όσο διαρκεί η εκπαίδευση. Άλλο η ώρα της εκπαίδευσης κι άλλο η ώρα του φαγητού.
20
20
